Anahtar Kelimeler; şikayet başvurusu, e-ihale, yeterlik bilgileri tablosu
İtirazen Şikayet Konusu; İhaleye teklif veren isteklilerin sunduğu/beyan ettiği belgelerin İdari Şartname’de düzenlenen yeterlik kriterlerini karşılamadığı, şöyle ki;
- a) İlgili isteklilerin yeterlik bilgileri tablosunda beyan ettiği ticaret sicil gazetelerinde ortakların ve şirket yöneticilerinin TC kimlik numaralarının bulunmadığı, söz konusu gazetelerde ortaklık ve hisse oranlarına ilişkin bilgilerin yer almadığı, ilgili gazetelerden gerekli bilgilerin teyidinin yapılamadığı ve başka belgelerle de teyidi yapılamayacağından söz konusu isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
- b) İsteklilerin sunduğu geçici teminat mektuplarının standart forma uygun olmadığı, geçerlilik süresini kapsamadığı, işin adının tam olarak yazılmadığı, sunulan teminat mektuplarında “4734 sayılı Kanunun 34 üncü maddesi uyarınca, bu teminat mektubu her ne suretle olursa olsun haczedilemez ve üzerine ihtiyati tedbir konulamaz.” cümlesinin yer almadığı,
- c) İsteklilerin sunduğu iş deneyim belgeleri tutarlarının ihale dokümanında belirlenen oranları sağlamadığı ve benzer iş tanımına uygun olmadığı,
- d) Anılan isteklilerin birim fiyat teklif cetvellerinde her bir iş kalemine ait miktar sütunundaki rakamlar ile teklif edilen birim fiyatların çarpımında aritmetik hatanın bulunduğu iddialarına yer verilmiştir.
Kamu İhale Kurulu Kararı Özeti; 15.12.2021 tarihli ve 2021/UH.II-2300 sayılı Kamu İhale Kurulu kararına göre; Başvuru sahibinin itirazen şikâyet dilekçesinde yer alan bahse konu iddialarında, herhangi bir istekli adı belirtilmeden, yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen ticaret sicil gazeteleri, geçici teminat mektupları, iş deneyim belgeleri ile birim fiyat teklif cetveline yönelik iddialara yer verildiği, söz konusu iddiaların ihaleye teklif veren istekliler yönünden incelenmesi talebini içerdiği anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinin birinci fıkrasında, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden isteklilerin, Kanun’da belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabileceği hükme bağlanmış, bu kapsamda ilgili maddenin dördüncü fıkrasında, dilekçelerde yer alması gereken hususlar belirtilmiş ve bahse konu dilekçelerde başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin belirtilmesinin zorunlu olduğuna değinilmiştir.
Yine, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 8’inci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde; dilekçelerde başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin belirtilmesinin zorunlu olduğu hükme bağlanmış, aynı Yönetmelik’in 16’ncı maddesinde ise başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin belirtilip belirtilmediği konusunun Kuruma yapılan başvurularda öncelikle incelenmesi gereken hususlar arasında olduğu belirtilmiştir. İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in 11’inci maddesinin sekizinci fıkrasında da, başvuruda bulunulan hususların dilekçelerde somut bir biçimde, mevzuata aykırı bulunma sebepleri ile birlikte gösterilmesi gerektiği yönünde bir açıklama yapılmıştır.
Buna ek olarak 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinin gerekçesinde “İdari başvuru yolunun amaca uygun biçimde kullanılmasını temin bakımından Kurum tarafından başvuru sahibinin iddiaları ve idarenin şikayet üzerine verdiği kararda yer alan hususlar ile itiraz edilen işlemlerin diğer istekliler bakımından uygulanmasının eşit muamele ilkesini ihlal edip etmediği ile sınırlı bir incelemenin yapılması öngörülmekte, böylece şikayet inceleme sürecinin kısa sürede sonuçlandırılması amaçlanmaktadır.” ifadelerine yer verilmiş, böylelikle Kurum’un başvuru sahibinin iddiaları ve idarenin şikayet üzerine verdiği kararda yer alan hususlarla sınırlı olarak inceleme yetkisi olduğu açıkça belirtilmiştir. Bu kapsamda başvuru sahibinin bütün istekliler açısından açık bir şekilde herhangi bir istekli adı belirtilmeksizin ya da herhangi bir istekliye yönlendirme yapılmaksızın ihaleye teklif veren isteklilerin yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen ticaret sicil gazeteleri, geçici teminat mektupları, iş deneyim belgeleri ile birim fiyat teklif cetveline yönelik beyan edilen belgelerin mevzuata uygun olmadığı ve yeniden incelenmesi veya değerlendirilmesi talebini içerdiği, herhangi bir istekliye yönelik olarak somut mevzuata aykırılık iddialarından ziyade, söz konusu belgelerin tüm unsurlarının bütün istekliler yönünden mevzuata aykırılığının ileri sürüldüğü, bunun dışında herhangi bir istekli adı belirtilerek somut nitelikte hukuka aykırılık iddiası içeren ifadelere yer verilmediği, bu kapsamda söz konusu iddiaların esas yönünden incelenmesinin söz konusu Kanun maddesiyle amaçlanan hususun gerçekleştirilmesinin önüne geçeceği ve itirazen şikayet başvurusunda bulunan isteklilerin genel bir iddia şeklinde bütün belgelerin kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu iddiasında bulunarak idari başvuru yolu hakkını kötüye kullanmasına sebep olacağı değerlendirilmiştir.
Kamu İhale Kurumunun görev ve yetkilerinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ile belirlendiği, bu görevler arasında ihale komisyonunun yerine geçip ihaleye teklif veren isteklilerin beyan edilen ve/veya sunulan belgelerini idare adına yapma görevinin yer almadığı anlaşılmıştır.
Bu çerçevede, başvuru sahibi tarafından açık bir şekilde herhangi bir istekli adı belirtilmeksizin ya da herhangi bir istekliye yönlendirme yapılmaksızın ihaleye teklif veren isteklilerin ticaret sicil gazeteleri, geçici teminat mektupları, iş deneyim belgeleri ile birim fiyat teklif cetveline yönelik beyan edilen belgelerin mevzuata uygun olmadığı iddia edilmekle birlikte, ileri sürülen iddiaların herhangi bir istekliye yönelik olarak somut nitelikte olmadığı ve ihale komisyonu tarafından yapılan değerlendirmelerin söz konusu iddialar kapsamında baştan sona yeniden yapılmasının talep edildiği dikkate alındığında, ihale komisyonunun görev ve yetkisi dâhilinde incelediği hususların Kurum tarafından re’sen incelenmesi sonucunu doğuracak şekilde baştan sona yeniden incelenmesi, idari denetim yetkisinin kullanılması bakımından yukarıda yer verilen mevzuata aykırı olacağından başvuru sahibinin anılan iddialarının reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Mehmet ATASEVER
Kamu İhale Kurulu Eski Üyesi/ Akademisyen