İDDİA
Başvuru sahibi itirazen şikâyet dilekçesinde:
Bahse konu ihalede idarece alınan ihale komisyonu kararında tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, idareye yapılan şikayet başvurusunun reddi üzerine Kamu İhale Kurumu’na itirazen şikayet başvurusunda bulundukları, 05.01.2022 tarihli ve 2022/UH.II-51 sayılı Kurul kararı sonucunda tekliflerinin değerlendirmeye alınması yönünde düzeltici işlem kararı verildiği ve idarece yeni bir ihale komisyonu kararı alındığı, ancak 17.01.2022 tarihinde alınan 021/02 sayılı ihale komisyonu kararında “Asgari ücrete gelen öngörülemeyen zam miktarı, işin miktarı ve niteliğinin değişmesi nedeniyle Teknik Şartname ve Birim Fiyat Teklif Cetvelindeki değişiklik sebebiyle ihale iptal edilmiştir.” gerekçelerine yer verilerek söz konusu ihalenin iptal edildiği, ilgili kararının kendilerine 18.01.2022 tarihinde EKAP üzerinden tebliğ edildiği,
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 39’uncu maddesinde yer alan hükümlere göre ihale komisyonu kararı üzerine idarenin verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etme serbestisi olsa da Kanun ile verilen bu takdir yetkisinin mutlak ve sınırsız olmadığı, söz konusu takdir hakkının kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlı kullanılması gerektiği, tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması, Kanun’un temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti ve tesis edilen iptal işleminin gerekçelerinin açıkça ortaya konulması gibi nedenlerle sınırlandırıldığı, ancak bahse konu idarenin ihale yetkilisi tarafından ihalenin iptaline dayanak oluşturulacak gerekçelerin hiçbirinin yasal dayanağı bulunmadığı, anılan gerekçelerin yanlı olduğu ve keyfiliğe dayandığı, şöyle ki;
İhale yetkilisi tarafından ihalenin iptal gerekçelerinden biri olarak asgari ücrete gelen öngörülemeyen zam miktarının gösterildiği, ancak Sözleşme Tasarısı’nın 9’uncu maddesinden anlaşılacağı üzere ihale konusu işin 2022 yılında gerçekleştirileceği ve 2021 yılında gerçekleşen enflasyon oranı da göz önüne alındığında, 2022 yılında asgari ücret oranlarında bu doğrultuda artışların olacağının açık olduğu, diğer yandan 2021 yılının Aralık ayında gerçekleşen tüm hizmet alım ihalelerinde de aynı durumun söz konusu olduğu, kaldı ki bahsi geçen ihalelerde anılan gerekçe nedeniyle iptal edilen ihalenin bulunmadığı,
İdari Şartname’nin 47’nci maddesinde yer alan düzenlemede görüldüğü üzere söz konusu ihalede fiyat farkı verileceğinin belirtildiği, bu nedenle, asgari ücrete gelecek olan fiyat artışlarının mevcut düzenleme doğrultusunda güncel olarak hesaplanabileceği, ayrıca ihalenin iptal edilmesi durumunda yeni yapılacak ihalede de mevzuat gereği ihalenin yapıldığı tarihte geçerli olan asgari ücret dikkate alınacağından ücret hesaplamalarında herhangi bir değişikliğin söz konusu olmayacağı,
Diğer yandan, ihalenin iptaline ilişkin gerekçeler arasında gösterilen “…İşin miktarı ve niteliğinin değişmesi nedeniyle Teknik Şartname ve Birim Fiyat Teklif Cetvelindeki değişiklik…” gerekçesinin de hiçbir yasal dayanağının bulunmadığı, Sözleşme Tasarısı’nın 29’uncu maddesinde yer alan düzenleme gereği ihale konusu işte sözleşme bedelinin % 20’sine kadar oran dahilinde iş artışı-eksilişi yapılabileceği, bu itibarla birim fiyat teklif cetvelinde veya Teknik Şartname’de yapılacak olan değişikliklerin söz konusu düzenleme doğrultusunda yapılmasının mümkün olduğu,
Öte yandan, bahse konu ihale incelendiğinde söz konusu ihaleye 5 istekli tarafından teklif sunulduğu, bu tekliflerden 3 tanesinin geçerli teklif olarak kabul edildiği, ayrıca geçerli tekliflerinin tümünün de idare tarafından tespit edilen 16.431.589,45 TL tutarındaki yaklaşık maliyetin altında olduğunun görüldüğü, bu nedenle idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyet tutarı ve istekliler tarafından sunulan fiyat teklifleri göz önüne alındığında söz konusu ihalede anılan Kanun’un “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde yer verilen rekabet ilkesinin fazlasıyla oluştuğu, ayrıca ihale yetkilisince ihalenin iptal edilerek yeni ihalenin yapılması durumunda aynı rekabet ortamının sağlanmaması durumunun ortaya çıkacak olması ihtimali nedeniyle de bu durumda kamu zararı oluşmasının kaçınılmaz olacağı, söz konusu ihalede mevzuatın tam manasıyla uygulandığı, istenilen tüm yeterlilik kriterlerini karşıladıkları ve yaklaşık maliyetin çok altında teklif verdikleri, ancak ihalenin üzerlerinde bırakılmayıp iptal edilmesinin anılan Kanun’un “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesine açıkça aykırılık teşkil ettiği iddialarına yer verilmiştir.
KARAR
Başvuru sahibinin iddialarına ilişkin olarak:
Şikâyete konu ihalenin ilan tarihinin 12.11.2021 ve ihale tarihinin 13.12.2021 olduğu, ihaleye ait Sözleşme Tasarısı’nda işe başlama tarihinin 01.01.2022 ve işi bitirme tarihinin ise 31.12.2022 olduğu düzenlemesine yer verildiği, söz konusu düzenlemede de belirtildiği üzere bahse konu ihalede 2022 asgari ücretinin yürürlükte olacağının açık olduğu, ihalenin iptal edildiği ihale komisyonu kararının 18.01.2022 tarihinde EKAP üzerinden isteklilere tebliğ edildiği göz önüne alındığında, ihalenin gerçekleştirildiği ve iptal edildiği tarihler arasında bir ay gibi kısa bir süre olduğu, bu süreçte ülkemizde 2022 yılında yürürlükte olacak asgari ücretin 16.12.2021 tarihinde ilan edildiği ve 13.12.2021 tarihli ihale komisyonu kararında idarece muhtemel asgari ücrete, işin miktarına, niteliğine, Teknik Şartname’ye ve Birim Fiyat Teklif Cetveli’ne ilişkin bir açıklamada bulunulmadığı, kaldı ki, ihale dokümanında sözleşme kapsamında çalıştırılacak personele brüt asgari ücretin belli bir yüzde fazlası oranında ücret ödenmesi öngörüldüğü, uygulama ayında ilgili personele fiilen ödenen ücret üzerinden fiyat farkına esas olacak brüt maliyet bulunarak bu kapsamda fiyat farkı ödemesi yapılacağının düzenlendiği,
Öte yandan başvuruya konu ihalenin iptal gerekçesi olarak gösterilen işin miktarı ile niteliğinin değişmesi hususlarıyla ilgili olarak Teknik Şartname ve Birim Fiyat Teklif Cetveli’ndeki değişikliklerin neler olduğu hususlarının somut ve açık bir şekilde ortaya konulmadığı gibi bu hususlara ilişkin olarak alınan ihalenin iptal kararı ekinde herhangi bir bilgi ve belgeye de yer verilmediği, ihtiyaç değişikliğini gerektiren hususların ve anılan ihtiyaçların nicelik ve niteliğinin neler olabileceği, yaklaşık maliyete etkisi ve bu değişikliğin iş artışı veya iş eksilişi yoluyla karşılanıp karşılanamayacağı yönünde bir hesaplamada bulunulmadığı anlaşılmıştır. Bu sebeple idarenin gerekçesinin somut dayanaktan yoksun olduğu anlaşıldığından ihalenin bu gerekçelerle de iptal edilmesinin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, idarenin ihalenin iptali kararının iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.
Sıkça Sorulan Sorular
Hangi hallerde ihale iptal edilir?
4734 sayılı Kanunun 16. maddesi uyarınca, ihale saatinden önce ihalenin iptal edilebilmesi için iki durum söz konusudur:
- İdare, ihalenin gerçekleştirilmesinin mümkün olmadığına veya hukuki veya teknik sebeplerle ihalenin avantajlı sonuçlanmasının beklenmediğine kanaat getirirse, ihaleyi iptal edebilir.
- İhale dokümanlarında, ihaleyi yapmanın imkânsız hale gelmesine veya düzeltilemeyecek derecede ciddi sorunların olduğu tespit edilirse, ihale iptal edilebilir.
İhale ne zaman iptal edilebilir?
İhale, ihale yetkilisi tarafından ihale kararının ardından en geç beş iş günü içinde, 4734 sayılı Kanun’un 40’ıncı maddesi gereği gerekçesi açık bir şekilde belirtilerek iptal edilebilir. Bu süre içinde, ihale yetkilisi iptal kararını gerekçesiyle birlikte açıkça ifade etmeli ve ilgili taraflara bildirmelidir. Bu şekilde, ihale sürecinde şeffaflık ilkesine uygun bir şekilde hareket edilir ve tüm tarafların hakları korunmuş olur.
İhaleyi kim fesheder?
Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 19, 20 ve 21. maddeleri, fesih işlemlerini düzenlemektedir. Bu maddelere göre, sözleşmeler idare ve yüklenici tarafından, sürelerinin tamamlanması veya sözleşmeye uygun şekilde ifa edilmemesi durumunda fesih yoluyla sonlandırılır.
